Sau 13 năm công tác trong ngành giáo dục, Vanita Johnson chuyển sang làm công việc cô hằng mong ước: lái xe tải.
Johnson tham gia khóa học ba tuần, nhận bằng lái và trở thành một tài xế xe tải độc lập. Sau đó, cô gia nhập một công ty lớn hơn và chở hàng hai năm nay. Một số tổ chức như Women in Trucking đang tìm cách gia tăng tỷ lệ tài xế, kỹ thuật viên và lãnh đạo nữ trong ngành, đặc biệt phụ nữ trẻ muốn chuyển việc như Johnson.
Dù gặp nhiều khó khăn, Johnson được các tài xế nữ đi trước cũng như đồng nghiệp nam hướng dẫn và hỗ trợ. Ngoài sự tự do và di chuyển nhiều nơi, thu nhập cũng là một yếu tố khiến nghề lái xe tải hấp dẫn hơn với cô.
Vanita Johnson đứng trước chiếc xe tải của mình trong ngày đầu làm tài xế, năm 2021. Ảnh nhân vật cung cấp
Phụ nữ chuyển sang nghề lái xe tải giữa lúc dịch Covid-19 gây xáo trộn đến các ngành dịch vụ và giáo dục. Trong khi đó, lái xe tải lại chưa bao giờ thiếu việc. Hiệp hội xe tải Mỹ cho biết năm 2021 thiếu hụt 80.000 tài xế và cảnh báo con số có thể tăng lên 160.000 vào năm 2030. Theo CNBC, nhiều giáo viên, nhân viên dịch vụ, y tá và nhân viên y tế khác đã lựa chọn ngồi sau vô lăng.
Do khan hiếm tài xế, nhiều sáng kiến đã được khởi xướng nhằm đưa nhiều phụ nữ đến với công việc này. Chẳng hạn, các công đoàn nỗ lực chấm dứt tình trạng bạo lực và quấy rối tài xế nữ, loại bỏ các rào cản phụ nữ gia nhập ngành như rủi ro an toàn, bất bình đẳng thu nhập, đào tạo không đầy đủ.
Những năm gần đây, tỷ lệ tài xế xe tải là nữ đã tăng mạnh, chiếm gần 8% tài xế xe tải và tài xế giao hàng, theo Cục Thống kê lao động Mỹ. Tỷ lệ đối với các tài xế sở hữu bằng lái hạng A (xe tải 13 tấn trở lên) còn cao hơn (14%), tăng gần gấp đôi so với 5 năm trước, theo bảng xếp hạng Women in Trucking 2022. Ngoài ra, 1/3 lãnh đạo cao cấp trong ngành vận tải cũng là nữ, so với gần 24% của 4 năm trước.
Theo CEO Ellon Voie của Women in Trucking, phụ nữ là ứng viên chất lượng cho công việc lái xe tải vì có xu hướng ít liều lĩnh hơn so với nam giới trên đường. Họ cũng có khả năng đa nhiệm, giao tiếp và tổ chức tốt hơn. Theo Viện nghiên cứu vận tải Mỹ, khả năng bị tai nạn tại các khu vực như giao lộ của tài xế thương mại nam giới cao hơn 20% so với nữ giới.
Theo bảng xếp hạng năm 2022 của Women in Trucking, phụ nữ đang gia nhập ngành với tốc độ nhanh hơn hẳn, đứng đầu là các vị trí điều phối viên và an toàn rồi đến nhân sự và quản trị nhân lực. Tuy nhiên, tỉ lệ kỹ thuật viên còn thấp, chỉ 7,3%.
Khảo sát hồi tháng 2 của hãng bảo hiểm JW Surety Bonds chỉ ra, 83% tài xế xe tải nữ tin rằng nhiều người trẻ tuổi nên gia nhập ngành. Khảo sát 386 tài xế xe tải – 60% là nữ - cho thấy số tài xế nữ không cảm thấy cô đơn và họ thấy tiếc khi ít cô gái làm công việc này.
Nhiều tài xế nữ lên TikTok kể về niềm vui khi được làm việc độc lập, lịch trình linh hoạt và lương cao. Họ bắt đầu nhìn thấy cơ hội cho mình. Theo khảo sát của JW Surety Bonds, khoảng 56% tài xế xe tải nữ kiếm được từ 50.000 đến 100.000 USD một năm, còn 41% kiếm được dưới 50.000 USD. 68% tài xế nữ cảm thấy an toàn khi làm việc, thấp hơn so với mức 78% ở nam giới. Phần lớn mang theo chai xịt hơi cay và dao phòng thân.
16 năm trước, khi Voie thành lập Women in Truck, chỉ có 3% nữ giới tham gia lĩnh vực vận tải bằng xe tải. Tuy nhiên, tổ chức nay đã có hơn 8.000 thành viên tại 10 quốc gia. Voie cho biết bà vẫn còn nhiều việc phải làm để trao quyền cho phụ nữ trong ngành.
"Xe tải được thiết kế cho nam giới, đồng phục cũng vậy. Chúng tôi còn không có phòng tắm cho nữ tại các trạm dừng vì chúng đều ở trong phòng thay đồ, do đó không có sự công bằng", Voie chia sẻ.
Ngành công nghiệp xe tải còn nhiều bất lợi đối với nữ giới hay người chuyển giới như các quy định sức khỏe khắc nghiệt, ngày làm việc kéo dài, gói bảo hiểm không đủ chi trả nhu cầu chăm sóc y tế cần thiết. Song, Voie ngày càng chứng kiến nhiều doanh nghiệp xe tải do phụ nữ sở hữu, cũng như ngày càng nhiều phụ nữ tiếp quản các công ty xe tải của gia đình. Women in Truck đã phối hợp với Expediter Services giúp thành lập 150 doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, bao gồm tài trợ tài chính cho chiếc xe tải đầu tiên của họ.
Huy Phương (Theo CNBC)Trở lại Đời sốngTrở lại Đời sốngChia sẻ ×
